Άγιος Συμεών Στυλίτης – Θαύματα και έθιμα

Του αρχιδιακ. Προδρόμου Γκιρτζαλιώτη

Ένας πνευματικός θησαυρός που διασώζεται στη Μονή της Μουτσιάλης (μοναστήρι που ανήκει στη μητρόπολη Βεροίας) είναι μέρος λειψάνου του Αγίου Συμεών του Στυλίτου. 

Είναι άξια μνείας τέσσερα θαύματα που συνδέονται με το λείψανο του Αγίου Συμεών του Στυλίτου, όπως τα εξιστορεί ο αείμνηστος πατήρ Γεώργιος Ζέρης: Κατά την παράδοση των παλαιών γερόντων και του πατρός μου ιερέως Στεργίου Ζέρη η διήγησις των θαυμάτων του Αγίου Συμεών έχει ως εξής:

1. Κατά το έτος 1812 επί τουρκοκρατίας η ιερά Μονή Μουτσιάλης είχε μεγάλα ζώα (μουλάρια) για τις δουλειές τους, τα οποία, κάποτε, ζώα ήτο έξω της Μονής για βοσκή με τα μεγάλα κουδούνια κρεμασμένα στο λαιμό τους. Κι όταν πήγαν οι υπάλληλοι να πάρουν τα ζώα είχον εξαφανισθεί. Ανέφερε αυτό εις τον ηγούμενον, ότι έπρεπε 

τα ζώα να τα έκλεψαν, έκαναν τρεις ημέρες να ψάχνουν το αποτέλεσμα ήτο μηδέν. Τότε ο ηγούμενος της Μονής Μοναχός Μελέτιος ονόματι, με πίστιν εις τον Άγιον Συμεών εκρέμασε το Άγιο Λείψανο εις την εξώπορτα της Ιεράς Μονής και είπεν: πιστεύω Άγιε Συμεών ότι σε 24 ώρες θα μας φέρεις τα ζώα εις την Ιεράν Μονήν, όπως και έγινε. Μετά από 24 ώρες το μεσονύκτιον άκουσαν οι μοναχοί τα κουδούνια των ζώων εβγήκαν έξω και είδαν όλα τα ζώα να επιστρέφουν σώα και αβλαβή εις την Ιεράν Μονήν. 

2. Όπως μου το διηγήθηκε η μητέρα μου Αικατερίνη πρεσβυτέρα, ότι κατά το έτος 1885, η οποία ήτο τότε πέντε χρονών, μας είπε το εξής θαύμα του Αγίου Συμεών. Αρρώστησε η μητέρα της ονόματι Κρυστάλλω σύζυγος του Ιωάννου Ντόντη, δεν είχε γίνει ακόμα πρεσβυτέρα, αρρώστησε πολύ βαριά και ήτο ετοιμοθάνατη. Μαζεύτηκαν στο σπίτι της συγγενείς και γνωστοί και περίμεναν το θάνατό της. Τότε ο πεθερός της Κρυστάλλως ονόματι Χρήστος Ντόντης είπε να πάμε να φέρουμε τον Άγιο Συμεών από το μοναστήρι της Μουτσιάλης, ο οποίος θα δείξει το θαύμα του. Όπως και έγινε. Επήγε άνθρωπος από το χωριό πήρε το κυτίο του Αγίου Συμεών, εκάλεσαν τον ιερέα του χωριού Παπαγιώργη, ο οποίος εδεήθη για την ανάρρωσιν της άρρωστης Κρυστάλλως. Ο δε Χρήστος Ντόντης, πεθερός της Κρυστάλλως, είπε το εξής: Άγιε Συμεών εάν θεραπεύσεις την νύφη μου, και κάνεις το θαύμα σου, εις την εξώπορτα της Ιεράς Μονής θα δωρίσω ένα μεγάλο ζώο (Δαμάλι). Μόλις τελείωσε η δέησις του ιερέως και το τάξιμο του γέρου εις τον Άγιον, η άρρωστη Κρυστάλλω άνοιξε τα μάτια της και είπε τα εξής λόγια. Είδε τους συγγενείς γύρω της και είπε: κοιμήθηκα πολύ βαριά, με γλυκό ύπνο. Ήμουν σ’ ένα περιβόλι γεμάτο με λουλούδια και δένδρα και ένα μεγάλο σπίτι πολυτελέστατο, ήρθε ένας μοναχός καλόγερος και μου είπε: ξύπνα τώρα φτάνει ο ύπνος σου, σε περιμένουν εις το σπίτι σου. Έγινε καλά η άρρωστη Κρυστάλλω, έγινε πρεσβυ- τέρα, απέκτησε και άλλα τρία τέκνα και απέθανε κατά το έτος 1918. Αυτό το θαύμα του Αγίου Συμεών εις το χωρίον Κόκοβα. 

3. Το έτος 1931 ο Δημήτριος Ντόντης, γραμματέας της Κοινότητας Πολυ- δενδρίου, είδε εις τον ύπνο του όνειρο, ότι το κλεμμένο κυτίο του Αγίου Συμεών ήτο σε ένα περίπτερο κρυμμένο εις την Θεσσαλονίκη, όπως πράγματι ευρέθη από την αστυνομία εις το περίπτερο το κυτίον του Αγίου Συμεών και παρεδόθη εις την Ιεράν Μονήν. 

4. Προπολεμικά ο Δημήτριος Ντόντης γραμματέας της κοινότητας Πολυδενδρίου είχε ορισμένα μικρά ζώα (κατσίκια) και υπάλληλο είχε τον Θωμά Χρήστου Δούλαλα από το χωρίον Πολυδένδρι. Είχε κάνει δε στάνη, μαντρί, εις μιαν θέσιν Μουτσιάρα μέσα στο δάσος, κοντά εις την Ιεράν Μονήν, περίπου τα 15 λεπτά απόσταση από αυ- τήν. Ήτο χειμώνα καιρός και ένα βράδυ ο υπάλληλος είδε στον ύπνο το εξής όνειρο: παρουσιάσθηκε ένας μοναχός καλόγερος και του είπε να φύγετε από εδώ, διότι το μέρος είναι δικό μου. Την επόμενη μέρα ο υπάλληλος είπε στο αφεντικό του το όνειρο και τότε αμέ- σως πούλησαν τα ζώα, χάλασαν και τη στάνη – το μαντρί φοβούμενοι μήπως τους τιμωρήσει ο Άγιος Συμεών. Αυτά τα διηγήθηκε ο Θωμάς Δούλαλας του Χρήστου, κάτοικος Πολυδενδρίου. 

Τα δύο πρώτα θαύματα είναι από την παράδοση γνωστά, ενώ τα τελευταία δύο συνέβησαν στα χρόνια του πατρός Γεωργίου Ζέρη. 

Όσον αφορά τα έθιμα που σχετίζονται με το λείψανο του Αγίου Συμεών είναι γνωστά τρία: 

α) Έθιμο Φωτίσματος. 

Μετά από άδεια του μητροπολίτη Βεροίας και Ναούσης, ο ηγούμενος της μονής Μουτσιάλης μαζί με έναν υπάλληλό του τον μήνα Ιούλιο μέχρι το μήνα Αύγουστο, περιέρχονταν με το λείψανο του Αγίου Συμεών όλο το νομό της Ημαθίας, προς ευλογία των πιστών. Η περιφορά γινόταν μ’ ένα ζώο και μάζευαν χρήματα, καθώς και διάφορα είδη, όπως σιτάρι. Μετά την περιφορά, που διαρκούσε όλη μέρα, το βράδυ είτε ο ιερέας κάθε χωριού είτε ο πρόεδρος μετρούσαν τα χρήματα και κατόπιν αποδείξεως τα παρέδιδαν στον ηγούμενο ή στον υπάλληλό του. Όταν κωλυόταν στην περιφορά να παρευρί- σκεται ο ηγούμενος, τότε συμμετείχε ο ιερέας του χωριού. 

β) Έθιμο του χωριού Πολυδένδρι της 15ης Ιανουαρίου, το λεγόμενο προβάδισμα του Αγίου. 

Ύστερα από έγγραφο της Κοινότητας του Πολυδενδρίου, μετέβαινε μια επιτροπή στη μονή της Μουτσιάλης και στις 17 Ιανουαρίου, μνήμη του Αγίου Αντωνίου, προσκαλούσε τον ηγούμενο μαζί με το λείψανο του Αγίου Συμεών να επισκεφθεί το χωριό προς ευλογία των πιστών. Η υποδοχή του λειψάνου γινόταν την παραμονή της μνήμης του Αγίου στις 16 Ιανουαρίου στην είσοδο του χωριού. Εκεί περίμενε ο ιερέας αυτού με εξαπτέρυγα και, φορώντας επιτραχήλιο και φελόνιο, προσκυνούσε το λείψανο, το έπαιρνε στα χέρια του και ευθύς αμέσως ψαλλόταν η παράκληση του Αγίου και το πλήθος των πιστών κατευθυνόταν προς την εκκλησία. Όταν έφταναν σε αυτή άρχιζε ο εσπερινός του Αγίου Αντωνίου. Την επόμενη μέρα μετά τη Θεία Λειτουργία, ο ηγούμενος μαζί με τον υπάλληλό του, αναλάμβανε να φωτίσει τις οικίες των πιστών κατοίκων. Τη μέρα του Αγίου Αθανασίου συ- γκεντρώνονταν όλοι στην πλατεία του χωριού έκαναν παράκληση προς τον 

Άγιο για την υγεία των ανθρώπων. Από την εν λόγω περιέλευση προέρχονταν ορισμένα οφέλη υπέρ της μονής είτε σε χρήματα είτε σε είδος. 

γ) Έθιμο που διασώζεται εκ παραδόσεως από τη Μαρία, μια εβδομηνταπε- ντάχρονη γυναίκα του παπά Σουλιώτη από τη Σφηκιά. 

Σύμφωνα με αυτό, όταν γινόταν μεγάλη ξηρασία το καλοκαίρι και υπήρχε ανομβρία ή για κάποια αιτία τα ζώα ήταν άρρωστα ή υπήρχαν πολλά ζωύφια που επηρέαζαν τα φυτά, οι κάτοικοι του χωριού Σφηκιά έστελναν κάποιον στο μοναστήρι της Μουτσιάλης και προσκαλούσε τον ηγούμενο να φέρει το λείψανο του Αγίου Συμεών σε αυτό και να τελέσει παράκληση, όπως το λένε 

οι ντόπιοι, για το κακό. Όταν ερχόταν ο Άγιος στο χωριό, τότε σήμαινε το σήμαντρο και όλοι οι κάτοικοι, μικροί και μεγάλοι, πήγαιναν στο μέρος που ονομαζόταν χοντρή πέτρα κι εκεί υπο- δέχονταν τον Άγιο κάνοντας το σταυρό τους και τρεις μετάνοιες από σεβασμό. Μετά πήγαιναν στην εκκλησία για να πραγματοποιήσουν την παράκληση για την ανομβρία ή για οποιαδήποτε άλλη αιτία.

Περιοδικό «ΠΑΥΛΕΙΟΣ ΛΟΓΟΣ» - ΤΕΥΧΟΣ 116 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015