(Ἑβρ. ια΄, 33 – ιβ΄, 2)
Ἀδελφοί, οἱ Ἅγιοι πάντες διὰ πίστεως κατηγωνίσαντο βασιλείας, εἰργάσαντο δικαιοςύνην, ἐπέτυχον ἐπαγγελιῶν, ἔφραξαν στόματα λεόντων, ἔσβεσαν δύναμιν πυρός, ἔφυγον στόματα μαχαίρας, ἐνεδυναμώθησαν ἀπὸ ἀσθενείας, ἐγενήθησαν ἰσχυροὶ ἐν πολέμῳ,
παρεμβολὰς ἔκλιναν ἀλλοτρίων· ἔλαβον γυναῖκες ἐξ ἀναστάσεως τοὺς νεκροὺς αὐτῶν· ἄλλοι δὲ ἐτυμπανίσθησαν, οὐ προσδεξάμενοι τὴν ἀπολύτρωσιν, ἵνα Κρείττονος ἀναστάσεως ταύχωσιν· ἕτεροι δὲ ἐμπαιγμῶν καὶ μαστίγων πεῖραν ἔλαβον, ἔτι δὲ δεσμῶν καὶ φυλακῆς·
ἐλιθάσθησαν, ἐπρίσθησαν, ἐπειράσθησαν, ἐν φόνῳ μαχαίρας ἀπέθανον, περιῆλθον ἐν μηλωταῖς, ἐν αἰγείοις δέρμασιν, ὑστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι, ὧν οὐκ ἦν ἄξιος ὁ κόσμος, ἐν ἐρημίαις πλανώμενοι καὶ ὄρεσι καὶ σπηλαίοις καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς. Καὶ οὗτοι πάντες μαρτυρηθέντες διὰ τῆς πίστεως οὐκ ἐκομίσαντο τὴν ἐπαγγελίαν, τοῦ Θεοῦ περὶ ἡμῶν κρεῖττόν τι προβλεψαμένου, ἵνα μὴ χωρὶς ἡμῶν τελειωθῶσι. Τοιγαροῦν καὶ ἡμεῖς, τοσοῦτον ἔχοντες περικείμενον ἡμῖν νέφος μαρτύρων, ὄγκον ἀποθέμενοι πάντα καὶ ταὴν εὐπερίστατον ἁμαρτίαν, δι᾿ ὑπομονῆς τρέχωμεν τὸν προκείμενον ἡμῖν ἀγῶνα, ἀφορῶντες εἰς τὸν τῆς πίστεως ἀρχηγὸν καὶ τελειωτὴν ᾿Ιησοῦν.
Οι θλίψεις που δοκιμάζουμε καθημερινά στη ζωή μας είναι πάρα πολλές. Εκείνος που γνωρίζει την ωφέλειά τους δεν απελπίζεται. Γνωρίζει πολύ καλά ότι τον οδηγούν στον φόβο του Θεού. Είναι στενή η πύλη και τεθλιμμένη η οδός που μας φέρνει στη ζωή (Ματθ. 7, 14). «Τί ὡραιότερον, εἰπὲ μοί, θλιβομένης ψυχῆς μετὰ γνώσεως, ὅτι ὑπομένουσα τὴν πάντων μέλλει κληρονομῆσαι χαρὰν», δηλ. δεν υπάρχει ωραιότερο πράγμα από μια ψυχή που με επίγνωση θλίβεται˙ επειδή υπομένει αυτή την κατάσταση, θα κληρονομήσει την υπέρτατη χαρά, τονίζει ο άγιος Συμεών. Ο απ. Παύλος θεωρούσε τις θλίψεις και τους πειρασμούς αναπόσπαστο στοιχείο του βίου του, «ἐν παντὶ θλιβόμενοι», γράφει, «ἀλλ’ οὐ στενοχωρούμενοι» (Β' Κορ. 4, 8).
Τα καλύτερα παραδείγματα ανθρώπων που δοκιμάσθηκαν μέσα στο καμίνι των θλίψεων, είναι οι μάρτυρες της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης. Είναι «τὰ τῆς εὐσεβείας ἀρχέτυπα». Το πλήθος των αγίων μαρτύρων μαρτυρεί τη δύναμη της πίστεως. Τους αγίους αυτούς οπλίτες ο Απόστολος τούς παρουσιάζει ως υποδείγματα υπομονής και εγκαρτέρησης στους μεμψίμοιρους χριστιανούς Ιουδαίους, οι οποίοι είχαν περιπέσει σε καύσωνα θλίψεων. Ο Παύλος παρομοιάζει τους μάρτυρες σαν ένα νέφος «περικείμενον», που μας περιβάλλει από παντού. Σ’ όλη την ιστορία του ανθρωπίνου γένους υπήρχαν μάρτυρες που παρουσίασαν το μεγαλείο και την αλήθεια του αληθινού Θεού. Οι παλαιοί και οι νέοι μάρτυρες ενισχύονταν από τον Λόγο του Θεού, τον Ιησού Χριστό.
Παλαιοί και νέοι μάρτυρες
Ο Υιός και Λόγος του Θεού δεν παρουσιάζεται μόνο στην Καινή Διαθήκη, αλλά και στην Παλαιά. Κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας μας, όλες οι θεοφάνειες και οι θαυμαστές ενέργειες στην παλαιά εποχή είναι του Υιού. Είναι εμφανίσεις τουάσαρκου Λόγου. Π.χ. Είναι γνωστή η ταλαιπωρία των Ισραηλιτών στην έρημο. Ο Θεός με ποικίλους τρόπους τους προστάτεψε. Τους έδωσε τροφή, τους σκέπασε με νεφέλη, τους ξεδίψασε με νερό που βρήκε από πέτρα. Ο απόστολος Παύλος γράφει πως «ἔπινον ἐκ τῆς πνευματικῆς ἀκολουθούσης πέτρας· ἡ δὲ πέτρα ἦν ὁ Χριστὸς» (Α' Κορ. 10, 4). Εκείνος που ενεργούσε τα θαυμάσια στην έρημο ήταν ο Χριστός. Αργότερα και τους τρεις Παίδες μέσα στο καμίνι της φωτιάς «ὁ τόκος τῆς Θεοτόκου διεσώσατο». Κατά την ερμηνεία των Πατέρων, ο άγγελος που τους δρόσιζε ήταν ο Χριστός. Ο Λόγος του Θεού παρουσιάσθηκε στην Παλαιά Διαθήκη, αλλά γνωρίσθηκε μόνον «τοῖς καθαροῖς τὴν διάνοιαν», δηλ. σε κείνους, που είχαν καθαρό νου, όπως ήταν οι Δίκαιοι και οι προφήτες, παρατηρεί ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος. Ο προφήτης Δανιήλ, οι επτά Μακκαβαίοι, οι τρεις Παίδες, ο Ιώβ, οι θεοφώτιστοι Προφήτες, αλλά κι όλοι οι Δίκαιοι της Παλαιάς Διαθήκης, που έδωσαν ποικιλοτρόπως τη μαρτυρία τους για τον Θεό, ενισχύθηκαν από τον άσαρκο Λόγο του Θεού.
Ο θησαυρός της Εκκλησίας είναι τεράστιος, «νέους καὶ παλαιοὺς ἔχων μαργαρίτας· ἀλλ’ ἐν ἁπάντων το κάλλος», σημειώνει ο ι. Χρυσόστομος. Το πνευματικό μας ταμείο έχει παλαιούς και νέους μαργαρίτες μαρτύρων, των οποίων το κάλλος και η ομορφιά είναι όμοια. Ο πρωτομάρτυρας Στέφανος, οι Απόστολοι και οι αναρίθμητοι αθλητές της πίστεως, στον τιτάνιο αγώνα της μαρτυρίας τους για την αλήθεια, ενισχύθηκαν από τον ενσαρκωθέντα Ιησού Χριστό. «Ηρίστευσαν γυναίκες τω σω Σταυρώ κρατυνθηναι, Χριστέ παντοδύναμε», ψάλλει η Εκκλησία μας. Αδύναμες γυναίκες, μικρά παιδιά, ασθενείς στο σώμα και ανήμποροι πήραν δύναμη από τον Σταυρό του Κυρίου. Όλοι οι μάρτυρες παρέδιδαν τον εαυτό τους στον θάνατο με την ίδια πίστη και ανδρεία. Είχαν σύμβουλό τους τον Ιησού. Εκείνος παρευρισκόταν πλησίον τους την ώρα του μαρτυρίου, εκείνος πυρπολούσε τις καρδιές κι έδινε θάρρος στις ψυχές τους, εκείνος έδιωχνε τον φόβο. Σ’ όλους τους μάρτυρες επικρατούσε η επιθυμία του απ. Παύλου˙ «τὴν ἐπιθυμίαν ἔχων εἰς τὸ ἀναλύσαι καὶ σὺν Χριστῷ εἶναι» (Φιλ. 1, 23), να φύγουν, δηλ. απ’ αυτόν τον κόσμο και να είναι με τον Χριστό.
Το περιεχόμενο της ομολογίας των μαρτύρων
Πρώτα απ’ όλα οι μάρτυρες είχαν αμετάθετο και καρτερικό φρόνημα. Αφού ο Θεός Πατέρας τον αγαπητό του Υιό παρέδωσε θυσία για τη σωτηρία του κόσμου, δίκαια απαιτεί από μας να βάλουμε στα ενδιαφέροντα μας πρώτα τον ίδιο. Οι συγγενείς και οικείοι, η περιουσία, ακόμη και η ψυχή τοποθετήθηκαν από τους μάρτυρες πιο κάτω από την αγάπη τους προς τον Χριστό. Το ίδιο και με τους μάρτυρες και τους Δίκαιους της Παλαιάς Διαθήκης. Ο Ελεάζαρος, ο διδάσκαλος των Μακκαβαίων, ονομάζεται από τον ι. Χρυσόστομο «ὁ τῆς Παλαιᾶς πρωτομάρτυς». Δεν είχαν δυνατό σώμα οι αθλήσαντες μάρτυρες, αλλά ήταν ισχυροί στην πίστη. Η φύση τους ήταν αδύνατη, αλλ’ η χάρη, που τους είχε επισκιάσει, δυνατή. Ο Νικόλαος ο Καβάσιλας παρατηρεί πως οι δοκιμασίες των μαρτύρων ήσαν «πόνοι ἐρώντων», δηλ. δοκιμασίες ανθρώπων που είχαν πληρωθεί από το βέλος της αγάπης του Θεού. Είχαν τον θείο έρωτα στην καρδιά τους, γι’ αυτό και αψηφούσαν όλα τα εμπόδια.
Το μήνυμα των μαρτύρων στην εποχή μας
Το πνεύμα το άγιο στον άγγελο της εκκλησίας της Περγάμου γράφει πως ο τόπος της κατοικίας του είναι το μέρος «όπου ο θρόνος του σατανά» (Ἀπ. 2,13) εδρεύει. Την ίδια διαπίστωση θα έκανε ο Κύριος και για μας, τους σημερινούς χριστιανούς. Πολλές καταστάσεις σ’ όλο τον κόσμο είναι σφραγισμένες με την επήρεια του πονηρού. Ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος γράφει πως μάρτυρες δεν είναι μόνον εκείνοι που έδωσαν το αίμα τους για τον Χριστό, αλλά και κείνοι που υπέφεραν για την τήρηση των εντολών του. Στην καταλυτική κοινωνία που ζούμε, ο λόγος αυτός του μεγάλου ασκητή είναι ακατανόητος. Όλα τα προγράμματα του παρόντος και του μέλλοντος κόσμου είναι δηλητηριασμένα από την αλόγιστη βουλιμία της απόλαυσης και του εύκολου κέρδους. Χρειάζεται μεγάλη τόλμη και απαιτεί γερές θυσίες η εφαρμογή των εντολών του Χριστού.
Εάν για τα παρόντα και πρόσκαιρα πολλοί άνθρωποι με όλη τους την ψυχή αγωνίζονται, θλίβονται και στενοχωριούνται χωρίς μάλιστα και πολλές φορές να τα απολαύσουν, εμείς ας θυσιάσουμε τη ζωή μας «ὑπὲρ τοῦ βασιλέως τῶν βασιλευόντων καὶ κυρίου τῶν κυριευόντων καὶ κτίστου καὶ ἐξουσιαστοῦ τῶν ἅπαντων» (Συμεών ο Νέος Θεολόγος). Όλα τα παθήματα του παρόντος κόσμου δεν συγκρίνονται μπροστά στη χάρη του Θεού. Ας παραδειγματιστούμε από τους μάρτυρες της πίστεώς μας. «Λαμπροὶ φανῶμεν ἐπὶ τῶν σκαμμάτων», ας φανούμε γενναίοι στον αγώνα.
Αγαπητοί αδελφοί, ας είναι ευλογημένο το όνομα του Θεού, γιατί και στη γενιά μας επέτρεψε να φανούν μάρτυρες όχι μόνο της συνειδήσεως, αλλά και του αίματος. Είναι περισπούδαστα τα μαρτύρια, «τα κατά το θέλημα του Θεού γεγονότα», που έγιναν δηλ. σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, γιατί γίνονται αφορμή να τα μιμηθούν και άλλοι και γιατί δοξάζεται ο αγωνοθέτης Χριστός. Αμήν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου